برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده و استاد راهنما در سایت درج نمی شود
(در فایل دانلودی نام نویسنده و استاد راهنما موجود است)
تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :
(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
چکیده :
بحث های زیست محیطی بین المللی امروزه در محافل علمی و حتی سیاسی پر سر و صداترین و جدی ترین بحث هایی است که مطرح می شوند . نیروگاه اتمی بوشهر در مجاورت خلیج فارس که در بر گیرنده عمده آبهای منطقه مورد مطالعه می باشد واقع شده است . از آب دریا (خلیج فارس) برای خنک کردن چگالنده های نیروگاه استفاده می شود و آب خروجی از سیستم خنک کننده در فاصله 1200 متری از ساحل به دریا می ریزد . رودخانه های دائمی و فصلی و آبراهه های موقتی که آبهای سطحی چرخه هیدرولوژی را تشکیل می دهند با تراکم نسبتاً کمی در محدوده نیروگاه اتمی بوشهر جریان داشته که در انتها به خلیج فارس می پیوندند . یکی از مهم ترین مسائلی که در حال حاضر در رابطه با نیروگاه اتمی بوشهر مورد بحث است مسئله ایمنی این نیروگاه هاست و اینکه به هنگام ساختمان ، راه اندازی و تولید برق چه ضوابط و مقرراتی مراعات گردد تا اولاً از آلودگی محیط زیست جلوگیری گردد و ثانیاً نقائص فنی از قبیل ترک برداشتن و سوراخ شدن و ترکیدن اجزاء حامل جریان آب و بخار آلوده به مواد رادیواکتیو پیش نیاید که باعث بروز زیان ها و خسارات جبران ناپذیر برای سلامتی و حیات ساکنین مناطق مجاور این نیروگاه ها گردد .
نیروگاه اتمی بوشهر مانند سایر نیروگاههای اتمی در دنیا، میزان بسیار اندکی پسمان رادیواکتیو را بشکل کنترل شده، در زمان کار به محیط رها خواهد نمود . از آنجا که احداث و بهره برداری از نیروگاه اتمی بوشهر دارای اثراتی مثبت و منفی ، کوتاه مدت و بلند مدت و مستقیم و غیر مستقیم بر محیط زیست منطقه و کل کشور خواهد بود ، لذا در این تحقق اثرات زیست محیطی نیروگاه اتمی بوشهر بر محیط زیست منطقه در مرحله بهره برداری از نیروگاه مورد بررسی قرار گرفته است . به منظور ارزیابی و بررسی ، پیش بینی و تفسیر این اثرات احتمالی بر محیط زیست اقلیم جنوب و خلیج فارس ، بهداشت عمومی و سلامت اکوسیستم صورت گرفته و ضمن آن اثرات سوء اجتناب ناپذیر شناسایی شده و همچنین به بررسی تناسب پروژه با محیط زیست اقدام شده است . اثرات زیست محیطی احداث و فعالیت نیروگاه اتمی بوشهر در این منطقه بسیار حائز اهمیت است . بررسی اثرات زیست محیطی تولید برق هسته ای و جلوگیری از تولید آلاینده های گازی معدنی یا رادیواکتیو می تواند گام موثری در رفع نگرانی های جامعه جهانی پیرامون استفاده صلح آمیز از انرژی هسته ای باشد.
نتایج حاصل از این ارزیابی می تواند نشانگر عدم وجود آلودگی های رادیو اکتیو در محیط بوده و نیز موید بهره برداری با شرایط ایمنی قابل قبول زیست محیطی جهت تداوم فعالیت نیروگاه باشد . نیروگاه هسته ای بوشهر مانند دیگر نیروگاه های هسته ای مدرن و پیشرفته جهان، از بالاترین استانداردهای ایمنی هسته ای برخوردار است.
کلید واژه : بوشهر ، نیروگاه اتمی ، خلیج فارس ، ایمنی ، محیط زیست ، ارزیابی اثرات زیست محیطی ، حقوق بین الملل محیط زیست ، آلودگی اتمی
فهرست مطالب
عنوان صفحه
چکیده…………………………………………………………………………………………………………………………
مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………….1
فصل اول: کلیات تحقیق
1-1 بیان مسأله ……………………………………………………………………………………………………………….6
1-2 اهمیت و ضرورت تحقیق ……………………………………………………………………………………………… 9
1-3 اهداف تحقیق …………………………………………………………………………………………………………. 12
1-4 سئوالات تحقیق ………………………………………………………………………………………………………..14
1-5 فرضیه های تحقیق …………………………………………………………………………………………………….14
1-6 محدودیت های تحقیق ………………………………………………………………………………………………… 15
1-7 تعریف متغیرها…………………………………………………………………………………………………………15
1-7-1 حقوق بین الملل محیط زیست ……………………………………………………………………………………….15
1-7-1-1 کنوانسیون 1982 سازمان ملل متحد راجع به حقوق دریاها و حفاظت از محیط زیست دریایی …………………16
1-7-2 حقوق هسته ای …………………………………………………………………………………………………… 17
1-7-3 مشخصات نیروگاه اتمی بوشهر ……………………………………………………………………………………..19
1-7 -4 منابع پرتوزا ……………………………………………………………………………………………………….23
1-7-4-1 هسته های پرتوزای اولیه …………………………………………………………………………………………23
1-7-5 پرتوها و هسته های پرتوزای کیهانی …………………………………………………………………………….. 24
1-7-5-1 منابع با پرتوزایی طبیعی بالا …………………………………………………………………………………… 24
1-7-5-2 منابع پرتوزای مصنوعی ……………………………………………………………………………………….. 25
فصل دوم : ادبیات و پیشینه تحقیق
2-1 مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………. 29
2-2 مروری بر تحقیقات پیشین ……………………………………………………………………………………………. 30
2-2-1 پژوهش های داخلی ……………………………………………………………………………………………….. 30
2-2-2 پژوهش های خارجی ……………………………………………………………………………………………… 35
2-2-3 جمع بندی و ارزیابی پژوهش های پیشین ………………………………………………………………………….. 36
2-3 پیشینه تاریخی ……………………………………………………………………………………………………….. 37
2-3-1 محیط زیست ………………………………………………………………………………………………………. 37
2-3-1-1 وضعیت محیط زیست ………………………………………………………………………………………….. 37
2-3-2 تدوین رهنمودهای ارزیابی اثرات زیست محیطی ………………………………………………………………….. 39
2-3-2-1 ارزیابی زیست محیطی …………………………………………………………………………………………. 39
2-3-2-2 ملاک ها و شیوه های ارزیابی ………………………………………………………………………………….. 42
2-4 انواع محیط زیست …………………………………………………………………………………………………… 43
2-4-1 محیط زیست طبیعی ………………………………………………………………………………………………..43
2-4-2 محیط زیست انسانی ……………………………………………………………………………………………….. 44
2-5 محیط زیست و حقوق بین الملل ………………………………………………………………………………………..44
2-5-1 معاهدات مربوط به منع گسترش سلاح های هسته ای ……………………………………………………………….45
2-5-1-1 آژانس بین المللی انرژی اتمی ……………………………………………………………………………………45
2-5-2 قراردادهای منع آلودگی محیط زیست ……………………………………………………………………………….47
2-5-2-1 معاهده آنتارکتیک ………………………………………………………………………………………………..47
2-5-2-2 معاهده منع آزمایش سلاح های هسته ای در جو ، ماورای جو و زیر آب …………………………………………47
2-5-2-3 معاهده راجع به اصول حاکم بر فعالیت های دولت در اکتشاف و استفاده از جو خارجی ………………………….48
2-5-2-4 معاهده منع جامع آزمایشات هسته ای …………………………………………………………………………….48
2-5-2-5 معاهدات مربو به دفع پسماندهای هسته ای ……………………………………………………………………….49
2-5-3 منابع دیگر حقوق بین الملل در استفاده صلح آمیز از انرژی هسته ای ……………………………………………….50
2-5-4 آراء و رویه های قضایی بین المللی و حقوق محیط زیست ………………………………………………………….50
2-5-5 کنوانسیون منطقه ای کویت …………………………………………………………………………………………51
2-5-5-1 کنوانسیون راپمی …………………………………………………………………………………………………52
2-6 ایمنی تأسیسات هسته ای ……………………………………………………………………………………………….53
2-6 اصول زیست محیطی ………………………………………………………………………………………………… 57
2-6-1 اصل مسئولیت مشترک ولی متفاوت ………………………………………………………………………………. 58
2-6-2 اصل همکاری …………………………………………………………………………………………………….. 58
2-6-3 اصل حفاظت از محیط زیست …………………………………………………………………………………….. 59
2-6-4 اصل حاکمیت دولت ها …………………………………………………………………………………………… 59
2-6-5 اصل احتیاطی …………………………………………………………………………………………………… 60
2-6-6 اصل اطلاع رسانی و کمک در حوادث اضطراری ……………………………………………………………….. 60
2-6-7 اصل جلوگیری از آلودگی و اصل پرداخت توسط آلوده کننده ……………………………………………………… 61
2-7 آلودگی ……………………………………………………………………………………………………………….. 61
2-7-1 آگاهی و اهمیت مسأله آلودگی ……………………………………………………………………………………… 62
2-7-2 مهم ترین آلودگی های زیست محیطی ناشی از فعالیت های نیروگاه های هسته ای …………………………………. 63
2-7-2-1 آلودگی آب ……………………………………………………………………………………………………… 63
2-7-2-2 آلودگی هوا …………………………………………………………………………………………………….. 65
2-7-2-3 آلودگی خاک ……………………………………………………………………………………………………. 65
2-7-2-4 آلودگی صوتی ………………………………………………………………………………………………….. 66
2-7-2-5 آلودگی دریایی ………………………………………………………………………………………………….. 66
2-7-2-6 آلودگی حرارتی ………………………………………………………………………………………………… 68
2-7-2-7 آلودگی خزانه ژنتیکی جمعیت ……………………………………………………………………………………68
2-7-2-8 آسیب روانی جامعه …………………………………………………………………………………………….. 69
2-8 منطقه مورد مطالعه ………………………………………………………………………………………………….. 69
2-8-1 جغرافیای طبیعی استان بوشهر ……………………………………………………………………………………. 69
2-8-2 حمل و نقل ……………………………………………………………………………………………………..73
2-8-2-1 دریایی ………………………………………………………………………………………………………….. 73
2-8-2-2 هوایی ………………………………………………………………………………………………………….. 73
2-8-2-3 جاده ای ………………………………………………………………………………………………………… 73
2-8-3 پیشینه تاریخی ………………………………… …………………………………………………………………. 73
2-8-3-1 شهرستان بوشهر ………………………… ……………………………………………………………………. 74
2-8-3-2 مشخصات عمومی استان بوشهر …………………… …………………………………………………………. 78
2-9 تشریح وضعیت محیط زیست منطقه ………………….. …………………………………………………………….. 78
2-9-1 وضعیت اقلیمی استان بوشهر ……………… …………………………………………………………………….. 79
2-9-2 وضعیت توپوگرافی …………………………………………………………………………………………………80
2-9-3 پوشش خاک استان بوشهر . ……………………………………………………………………………………….. 81
2-9-4 تنوع زیستی استان و وضعیت موجود آن ………………………………………………………………………….. 82
2-9-4-1 گونه های نادر گیاهی و جانوری استان بوشهر … ……………………………………………………………… 83
2-9-5 محیط زیست طبیعی استان بوشهر . ……………………………………………………………………………….. 84
2-9-5-1 نواحی ساحلی …………………………………………………………………………………………………… 84
2-9-5-2 منابع آب ……………………………………………………………………………………………………….. 84
2-9-5-3 جنگل های استان بوشهر ……………………………………………………………………………………….. 86
2-9-5-4 مراتع استان بوشهر …………………………………………………………………………………………….. 88
2-10 محیط زیست دریایی ………………………………………………………………………………………………. 89
2-10-1 جغرافیایی طبیعی خلیج فارس …………………………………………………………………………………… 92
2-10-2 محدوده جغرافیایی خلیج فارس …………………………………………………………………………………. 93
2-10-3 آب و هوای خلیج فارس ……………………………………………………………………………………….. 94
2-10-4 شرایط اقلیمی و هواشناختی ……………………………………………………………………………………. 95
2-10-5 موقعیت جغرافیایی خلیج فارس ………………………………………………………………………………… 96
2-10-6 منابع غذایی خلیج فارس . ……………………………………………………………………………………… 97
2-10-7 محیط زیست خلیج فارس………………………………………….. ………………………………………….. 97
2-10-7-1 لاک پشت ها ………………………………………………………………………………………………… 98
2-10-7-2 دلفین و نهنگ ها ……………………………………………………………………………………………. 98
2-10-7-3 کوسه ها …………………………………………………………………………………………………….. 98
2-10-7-4 جنگل های حرا ……………………………………………………………………………………………… 99
2-10-8 مهم ترین چالش ها ، منابع آلاینده و علل تخریب اکوسیستم منطقه خلیج فارس و دریای عمان ………………….. 99
2-11 ویژگی های اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی ……………………………………………………………………… 99
2-11-1 ویژگی های اقتصادی ………………………………………………………………………………………….. 99
فصل سوم : مبانی علمی ، نظری و روش شناسی تحقیق
مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………..102
3-1روند تاسیس نیروگاه اتمی بوشهر و موقعیت آن مقدمه ……………………………………………………………… 103
3-2 ایمنی تأسیسات هسته ای ……………………………………………………………………………………………. 108
3-2-1 اهداف …………………………………………………………………………………………………………… 108
3-2-2 مقررات کلی حاکم بر تولید انرژی هسته ای …………………………………………………………………….. 109
3-2-3 نقش نهاد مقررات گذار ………………………………………………………………………………………….. 110
3-2-4 نقش سازمان متصدی ……………………………………………………………………………………………. 112
3-2-5 شروط صدور مجوز …………………………………………………………………………………………….. 114
3-2-6 موضوعات خاص ……………………………………………………………………………………………….. 115
3-3 جنبه های قانونی ایمنی تأسیسات هسته ای ………………………………………………………………………….. 115
3-3-1 قوانین و مقررات حاکم بر ایمنی تأسیسات هسته ای ……………………………………………………………… 115
3-3-1-1 قوانین و مقررات . ……………………………………………………………………………………………. 115
3-4 صلاحیت قانونی نظام ایمنی کشور در تصویب مقررات در زمینه ایمنی تأسیسات هسته ای و اعتبار حقوقی ……….. 119
3-4-1 صلاحیت نظام ایمنی کشور ……………………………………………………………………………………… 119
3-4-2 قانون سازمان انرژی اتمی ………………………………………………………………………………………. 119
3-4-3 قانون حفاظت در برابر اشعه …………………………………………………………………………………….. 120
3-4-4 اعتبار حقوقی مقررات مصوب سازمان در مورد ایمنی تأسیسات هسته ای ………………………………………. 120
3-5 بررسی اجمالی مقررات مصوب سازمان انرژی اتمی ایران در خصوص ایمنی تأسیسات هسته ای ………………… 121
3-5-1 لزوم دریافت مجوز برای تأسیسات هسته ای …………………………………………………………………….. 121
3-5-2 مرجع صدور مجوز …………………………………………………………………………………………….. 122
3-5-3 مسئول ایمنی تأسیسات هسته ای …………………………………………………………………………………. 123
3-5-4 نظارت بر رعایت مقررات ایمنی در تأسیسات هسته ای …………………………………………………………. 124
3-5-4-1 مبانی قانونی صلاحیت مرجع نظارت بر اجرای مقررات ایمنی در تأسیسات هسته ای ………………………… 124
3-5-4-2 ویژگی های ساختاری مرجع نظارت بر ایمنی تأسیسات هسته ای …………………………………………….. 125
3-5-5 مجازات مختلف از مقررات حاکم بر ایمنی تأسیسات هسته ای …………………………………………………… 125
3-5-5-1 مجازات اداری ……………………………………………………………………………………………….. 126
3-5-5-2 مجازات کیفری ……………………………………………………………………………………………….. 127
3-6 مسئولیت و جبران خسارت مربوط به خسارات زیست محیطی ……………………………………………………….129
3-6-1 منطقی بودن معرفی رژیم های مسئولیت برای خسارات محیط زیستی …………………………………………….130
3-6-2 مسئولیت دولت و مسئولیت مربوط به خسارت محیط زیستی ………………………………………………………131
3-6-2-1 خسارت محیط زیستی فرامرزی ………………………………………………………………………………..131
3-6-3 مسئولیت ( اعمال ممنوعه ) دولت و مسئولیت ( اعمال منع نشده ) دولت ………………………………………….132
3-6-3-1 مسئولیت دولت در مورد اعمال مجرمانه ……………………………………………………………………….133
3-6-3-2 مسئولیت دولت ( اعمال غیر ممنوعه ) برای اعمال قانونی ……………………………………………………..134
3-6-4 رژیم های مسئولیت مدنی در خسارات محیط زیستی ………………………………………………………………135
3-7 تفسیر جدید از صلح و امنیت بین المللی ………………………………………………………………………………136
3-7-1 مفهوم صلح و امنیت بین المللی ……………………………………………………………………………………136
3-7-1-1 مفهوم صلح …………………………………………………………………………………………………….136
3-7-1-2 مفهوم امنیت بین المللی …………………………………………………………………………………………137
3-7-2 تهدیدهای صلح و امنیت بین المللی ………………………………………………………………………………..138
3-7-3 آرای دیوان بین المللی در قضیه آزمایش های هسته ای ……………………………………………………………141
3-7-4 حمایت از محیط زیست ……………………………………………………………………………………………144
3-8 ممنوعیت صریح سلاح هسته ای بر اساس معاهدات و حقوق عرفی …………………………………………………147
3-8-1 حقوق مخاصمات مسلحانه ………………………………………………………………………………………..151
3-8-2 حمایت از دولت های بی طرف ……………………………………………………………………………………153
3-9 بررسی و ارزیابی مدارک تحلیلی ایمنی ( SAR ) ………………………………………………………………….. 155
3-9-1 استانداردها ، مقررات و ملزومات ایمنی هسته ای در خصوص تهیه و ارزیابی گزارش های تحلیل ایمنی ……….. 156
3-9-2 روش اجرایی ارزیابی گزارش های تحلیل ایمنی ………………………………………………………………… 157
3-9-3 اهم مواردی که در بررسی و ارزیابی گزارش های تحلیل ایمنی باید مد نظر قرار بگیرند ……………………….. 159
3-9-4 گزارش تحلیل ایمنی نیروگاه بوشهر ……………………………………………………………………………… 159
3-10 نظریه های زیست محیطی ……………………………………………………………………………………….. 160
3-10-1 نقش محیط زیست در روابط بین الملل …………………………………………………………………………. 161
3-10-2 رابطه انسان و محیط زیست از دیدگاه آرمان گرایان و واقع گرایان ……………………………………………. 162
3-10-3 زیست محیط و رویکردهای امنیتی در روابط بین الملل ……………………………………………………….. 163
3-10-4 زیست محیط و تغییرات اجتماعی سیاسی ……………………………………………………………………….163
3-10-5 رویکرد زیست محیطی در دنیای امروز ……………………………………………………………………….. 163
3-11 روش شناسی تحقیق ………………………………………………………………………………………………. 164
3-11-1 روش تحقیق . ………………………………………………………………………………………………….. 164
3-11-2 جامعه آماری …………………………………………………………………………………………………… 165
3-11-3 ابزار و شیوه های گردآوری داده ها ……………………………………………………………………………. 165
3-11-4 منابع داده ها …………………………………………………………………………………………………… 166
3-11-5 تشریح روش انجام تحقیق ………………………………………………………………………………………. 166
3-12 پایش محیط زیست نیروگاه ……………………………………………………………………………………….. 168
3-12-1 اهداف کلی برنامه پایشی برای حفاظت مردم و محیط زیست …………………………………………………… 169
3-12-2 اهداف جانبی برنامه پایشی برای حفاظت مردم و محیط ………………………………………………………… 169
3-12-3 آلاینده های محیطی …………………………………………………………………………………………….. 169
3-12-4 پایش پارامترهای هواشناسی …………………………………………………………………………………… 170
3-12-4-1 پارامترهای اصلی هواشناسی ……………………………………………………………………………….. 170
3-12-4-2 پخش آتمسفریک آلاینده های گازی رادیواکتیو ………………………………………………………………. 171
3-12-4-3 مدل گوسی پخش ……………………………………………………………………………………………. 171
3-12-5 الگوی پخش در یک دوره طولانی مدت ……………………………………………………………………….. 173
3-12-6 پایش پخش مواد رادیواکتیو در آبهای خلیج فارس ………………………………………………………………. 174
3-12-6-1 نحوه پخش مواد رادیواکتیو در آبهای خلیج فارس ……………………………………………………………. 175
3-12-6-2 مدل ریاضی پخش در آبهای خلیج فارس …………………………………………………………………….. 175
3-12-7 پایش آبهای زیر زمینی برای نیروگاه . ………………………………………………………………………… 176
3-12-7-1 پخش مواد رادیواکتیو در آبهای زیر زمینی محدوده نیروگاه اتمی بوشهر ……………………………………. 177
3-12-7-2 سینماتیک آبهای زیر زمینی …………………………………………………………………………………. 178
3-12-8 پایش پارامترهای اکولوژی خشکی و دریا ……………………………………………………………………… 179
3-12-9 پایش پارامترهای سرزمین …………………………………………………………………………………….. 179
3-12-10 پایش پارامترهای کاربری آب و زمین ……………………………………………………………………….. 180
3-12-11 پایش رادیولوژیک محیط زیست در نیروگاه ………………………………………………………………….. 180
فصل چهارم : نیروگاه های اتمی و اثرات زیست محیطی آن
4-1 مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………. 183
4-2 تکنولوژی مختلف تولید انرژی در نیروگا های هسته ای ……………………………………………………………. 183
4-2-1 رآکتورهای هسته ای …………………………………………………………………………………………….. 184
4-2-2 اجزای اصلی تشکیل دهنده رآکتورهای هسته ای . ………………………………………………………………. 185
4-2-3 دسته بندی نیروگاه ها ( راکتور نیروگاه ها ) …………………………………………………………………….. 185
4-2-4 نیروگاه ها و اقدامات زیست محیطی …………………………………………………………………………….. 189
4-3 ساختار نیروگاه هسته ای …………………………………………………………………………………………… 189
4-4 روش های ایمنی …………………………………………………………………………………………………… 192
4-4-1 فلسفه های ایمنی …………………………………………………………………………………………………. 193
4-4-1-1 سیستم های ذخیره …………………………………………………………………………………………….. 193
4-4-1-2 گوناگونی ……………………………………………………………………………………………………… 196
4-4-1-3 انتخاب منطقی 2 از 3 ، ایمنی قطع خطوط برق ………………………………………………………………. 197
4-4-1-4 روش جداسازی ساختمان یا فضای نصب …………………………………………………………………….. 197
4-4-1-5 سازوکار ایمن سازی خودکار . ……………………………………………………………………………….. 199
4-4-1-6 محدودیت های تردد و تماس ………………………………………………………………………………….. 199
4-4-1-7 اطلاعات عملی کارگران . ……………………………………………………………………………………. 200
4-4-1-8 وارسیهای ادواری …………………………………………………………………………………………….. 200
4-4-1-9 تبادل تجربیات . ………………………………………………………………………………………………. 201
4-4-2 سیستم حفاظتی راکتور …………………………………………………………………………………………… 203
4-4-3 نمودار درختی رویدادها ، نمودار درختی عیوب …………………………………………………………………. 205
4-4-4 حالات اختلال طراحی در راکتورهای آب پرفشار ……………………………………………………………….. 206
4-4-4-1 نشتی اولیه بزرگ …………………………………………………………………………………………….. 207
4-4-4-2 نشتی اولیه متوسط ……………………………………………………………………………………………. 209
4-4-4-3 نشتی اولیه کوچک ……………………………………………………………………………………………. 209
4-4-4 موارد اختلال ناشی از اتلاف مبرد در راکتور آب جوش ………………………………………………………… 210
4-5 رآکتورهای آب پرفشار …………………………………………………………………………………………….. 211
4-5-1 ساختار رآکتورهای آب پرفشار ………………………………………………………………………………….. 211
4-5-2 محفظه تحت فشار رآکتور ……………………………………………………………………………………….. 212
4-5-3 پمپ های مبرد اصلی . ………………………………………………………………………………………….. 214
4-5-4 مولد بخار ……………………………………………………………………………………………………….. 215
4-5-5 سیستم تنظیم فشار . ……………………………………………………………………………………………… 216
4-5-6 سیستم کنترلی جمعی …………………………………………………………………………………………….. 218
4-5-7 سیستم های خنک سازی پسین و اضطراری . …………………………………………………………………… 219
4-5-7-1 سیستم های تغذیه اضطراری ………………………………………………………………………………….. 219
4-5-7-2 سیستم خنک سازی پسین ……………………………………………………………………………………… 221
4-5-7-3 سیستم تغذیه ایمنی …………………………………………………………………………………………….. 222
4-5-7-4 سیستم بورزن …………………………………………………………………………………………………. 223
4-5-7-5 مخزن تحت فشار . ……………………………………………………………………………………………. 223
4-5-7-6 سیستم خنک سازی حوضچه ………………………………………………………………………………….. 224
4-5-8 سیستم های کمکی ……………………………………………………………………………………………….. 224
4-5-8-1 سیستم های تهویه ……………………………………………………………………………………………… 224
4-5-8-2 چرخه های خنک سازی ………………………………………………………………………………………. 225
4-5-8-3 تأمین برق در نیروگاه های هسته ای . ………………………………………………………………………… 226
4-6 پیامدهای بالقوه نیروگاه های هسته ای ………………………………………………………………………………. 230
4-6-1 حساسیت نسبت به خطرات . …………………………………………………………………………………….. 230
4-6-2 خطرات انرژی هسته ای ………………………………………………………………………………………… 232
4-6-3 اثرات زیست محیطی نیروگاه ها ………………………………………………………………………………… 234
4-6-3-1 مسایل زیست محیطی نیروگاه ها در مرحله ساخت ……………………………………………………………. 235
4-6-3-2 مسایل زیست محیطی نیروگاه ها در مرحله بهره برداری …………………………………………………….. 236
4-7 نیروگاه های هسته ای ………………………………………………………………………………………………. 236
4-7-1 اثرات زیست محیطی نیروگاه ها . ………………………………………………………………………………. 237
4-7-1-1 اثرات مستقیم نیروگاه ها ………………………………………………………………………………………. 237
4-7-1-2 اثرات غیر مستقیم نیروگاه ها …………………………………………………………………………………. 237
4-7-2 اثرات آلاینده های هوای نیروگاه ها ……………………………………………………………………………….238
4-7-2-1 آلودگی هوا و تأثیر آن بر سلامتی انسان ………………………………………………………………………. 239
4-7-2-2 اثر مواد شیمیایی ……………………………………………………………………………………………… 239
4-7-2-3 املاح نمکی …………………………………………………………………………………………………… 239
4-7-2-4 فلزات سنگین ، مواد سمی و دیگر مواد شیمیایی ………………………………………………………………. 239
4-7-2-5 اثر حرارت …………………………………………………………………………………………………… 240
4-7-2-6 اثر مواد روغنی ………………………………………………………………………………………………. 241
4-7-2-7 اثر فاضلاب های بهداشتی ……………………………………………………………………………………. 241
4-7-3 اثرات مثبت و منفی تولید برق هسته ای در محیط زیست . ………………………………………………………. 241
4-7-3-1 تأثیرات تشعشعات هسته ای بر محیط زیست ………………………………………………………………….. 241
4-7-3-2 خطرات مواد رادیواکتیو ………………………………………………………………………………………. 242
4-7-3-3 تأثیرات نامطلوب تشعشعات اتمی بر انسان . ………………………………………………………………….. 244
4-8 تشعشعات هسته ای و محیط زیست …………………………………………………………………………………. 245
4-8-1 اثرات رادیواکتیو بر آب دریا ……………………………………………………………………………………. 246
4-8-2 آلودگی ناشی از مواد رادیواکتیو در دریا ………………………………………………………………………… 247
4-8-3 تأثیر زیست محیطی مواد پرتوزا ………………………………………………………………………………… 249
4-8-4 آبهای آلوده ………………………………………………………………………………………………………. 250
4-8-5 ورود اتفاقی مواد ………………………………………………………………………………………………..256
4-8-6 تأثیر زیست محیطی مواد پرتوزا ………………………………………………………………………………… 262
4-8-7 مواد پرتوزا در ماهیان ………………………………………………………………………………………….. 266
4-8-8 اثرات مواد پرتوزا روی آبزیان ………………………………………………………………………………….. 273
4-8-9 صدمات ناشی از مواد پرتوزا روی انسان ……………………………………………………………………….. 274
4-8-10 تأثیر زیست محیطی مواد پرتوزا ………………………………………………………………………………. 277
4-8-11 تأثیر زیست محیطی مواد پرتوزا ………………………………………………………………………………. 280
فصل پنجم : ارزیابی اثرات زیست محیطی نیروگاه اتمی بوشهر
5-1 مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………. 284
5-2 بررسی تطبیقی ایمنی نیروگاه بوشهر ………………………………………………………………………………. 286
5-2-1 نیروگاه اتمی بوشهر و فوکوشیما ژاپن …………………………………………………………………………… 286
5-2-2 نیروگاه اتمی بوشهر و چرنوبیل …………………………………………………………………………………. 289
5-3 ایمنی و امنیت ……………………………………………………………………………………………………… 289
5-3-1 رصد مرتب میزان تشعشعات نیروگاه بوشهر ……………………………………………………………………. 290
5-4 پایش نیروگاه اتمی بوشهر ………………………………………………………………………………………….. 290
5-4-1 دفن زباله های هسته ای نیروگاه اتمی بوشهر مطابق استانداردهای جهانی ……………………………………….. 291
5-5 مسیرهای ورود رادیونوکلئیدها به محیط نیروگاه اتمی بوشهر ………………………………………………………. 291
5-5-1 مهم ترین راه های پرتوگیری برای انسان ناشی از کار واحد یکم نیروگاه اتمی بوشهر …………………………… 292
5-5-2 راههای خارجی پرتوگیری . …………………………………………………………………………………….. 292
5-5-3 راههای داخلی پرتوگیری ………………………………………………………………………………………… 292
5-6 رادیواکتیویته در محیط به سبب کار واحد یکم نیروگاه اتمی بوشهر …………………………………………………. 292
5-6-1 رادیواکتیو ناشی از رهاسازی جوی واحد یکم نیروگاه اتمی بوشهر ……………………………………………… 293
5-6-1-1 غلظت رادیونوکلئیدها در سبزیجات اطراف نیروگاه اتمی بوشهر ……………………………………………… 293
5-6-1-2 غلظت رادیونوکلئیدها در شیر و گوشت مصرفی مردم در اطراف نیروگاه اتمی بوشهر ………………………. 295
5-6-2 رهاسازی رادیونوکلئیدها در آبهای سطحی نیروگاه اتمی بوشهر …………………………………………………. 296
5-6-2-1 غلظت رادیونوکلئیدها در سبزیجات آبیاری شده ……………………………………………………………….. 297
5-6-2-2 غلظت رادیونوکلئیدها در شیر و گوشت حیوان ناشی از آبهای سطحی ………………………………………… 297
5-6-2-3 غلظت رادیونوکلئیدها در غذاهای دریایی اطراف نیروگاه اتمی بوشهر ……………………………………….. 297
5-6-3 غلظت رادینوکلئیدها در رسوبات ساحلی اطراف نیروگاه اتمی بوشهر …………………………………………… 299
5-6-4 روابط پخش رادیونوکلئیدها در ساحل دریا ………………………………………………………………………. 300
5-7 محاسبات دز فردی ناشی از رهاسازی رادیونوکلئیدها در جو و آبهای سطحی واحد یکم نیروگاه اتمی بوشهر ………. 302
5-7-1 ضرایب تبدیل دز و دیگر داده ها برای رادیونوکلئیدها در محاسبات دز ………………………………………….. 302
5-7-2 دز ناشی از رهاسازی رادیونوکلئیدها در جو از واحد یکم نیروگاه اتمی بوشهر ………………………………….. 303
5-7-2-1 دز ناشی از بلع رادیونوکلئیدها به سبب رهاسازی جوی واحد یکم نیروگاه اتمی بوشهر ……………………….. 303
5-7-2-2 دز ناشی از تنفس پلوم واحد یکم نیروگاه اتمی بوشهر …………………………………………………………. 303
5-7-2-3 دز ناشی از پرتوگیری مستقیم از پلوم واحد یکم نیروگاه اتمی بوشهر …………………………………………. 304
5-7-2-4 دز پوست بدن ناشی از پرتوهای بتا پلوم واحد یکم نیروگاه اتمی بوشهر ………………………………………. 304
5-7-2-5 دز ناشی از پرتوهای رادیونوکلئیدهای سطح زمین به سبب رهاسازی جوی واحد یکم نیروگاه اتمی بوشهر …… 304
5-7-3 دز ناشی از رهاسازی رادیونوکلئیدها در آبهای سطحی واحد یکم نیروگاه اتمی بوشهر ………………………….. 305
5-7-3-1 دز ناشی از بلع رادیونوکلئیدها در رژیم غذایی دریایی مردم منطقه نیروگاه اتمی بوشهر ……………………… 305
5-7-3-2 دز ناشی از فعالیت های ماهیگیری و قایقرانی در آبهای منطقه نیروگاه اتمی بوشهر ………………………….. 305
5-7-3-3 دز ناشی از فعالیت های ساحلی و شنا در آبهای منطقه نیروگاه اتمی بوشهر ………………………………….. 306
5-7-3-4 دز ناشی از فعالیت در خاک آبیاری شده با آب آلوده رادیواکتیو منطقه نیروگاه اتمی بوشهر …………………… 306
5-7-4 محاسبات دز جمعیتی ناشی از رهاسازی مواد رادیواکتیو در جو و آبهای سطحی ………………………………… 307
5-8 بررسی شرایط حادثه ای نیروگاه اتمی بوشهر ……………………………………………………………………. 308
5-8-1 حوادث نیروگاهی ……………………………………………………………………………………………….. 311
5-8-2 ارزیابی اثرات محیطی شرایط حادثه ای واحد یکم نیروگاه اتمی بوشهر …………………………………………. 311
5-8-3 محاسبه فاکتور پخش جوی شرایط حادثه ای واحد یکم نیروگاه اتمی بوشهر ……………………………………… 312
5-8-4 محاسبات دز شرایط حادثه ای…………………………………………… ………………………………………. 314
5-8-5 برنامه ریزی اضطراری ………………………………………………………………………………………… 315
5-8-6 مناطق و نواحی برنامه ریزی . ………………………………………………………………………………….. 316
5-8-7 ناحیه بندی جمعیتی ………………………………………………………………………………………………. 318
5-8-8 سطوح برنامه ریزی و مسئولیت ها ……………………………………………………………………………… 318
5-8-9 دسته بندی سوانح اضطراری ، شرایط و اقدامات فوری …………………………………………………………. 322
5-8-10 استفاده از کامپیوتر برای ارزیابی حادثه و تصمیم سازی ………………………………………………………. 324
5-8-11 اقدامات حفاظتی ……………………………………………………………………………………………….. 325
نتیجه گیری و پیشنهادات
نتیجه گیری………………………………………………………………………………………………………………. 329
پیشنهادات………………………………………………………………………………………………………………… 331
ضمایم …………………………………………………………………………………………………………………….333
منابع و ماخذ………………………………………………………………………………………………………….. … 371
فهرست منابع فارسی……………………………………………………………………………………………………… 371
فهرست منابع غیر فارسی………………………………………………………………………………………………….378
چکیده انگلیسی………………………………………………….. 382
مقدمه :
حقوق محیط زیست ، ابزار مهمی برای نظارت و مدیریت توسعه پایدار است . این حقوق در تعیین خط مشی ها و اقدامات حفاظتی محیط زیست و همچنین استفاده عاقلانه و پایدار از منابع طبیعی موثر است . ( کیس ، آلکساندر چارلز ، ترجمه حبیبی ، 1381 : 15 ) محیط زیست در عصر کنونی ، در سطح جهانی و منطقه ای در معرض تهدیدهای جدی قرار دارد . گرم شدن اقلیم زمین ، از بین رفتن تنوع زیستی ( بوتکین ، 1378 : 33 ) ، کمبود منابع طبیعی و انواع آلودگی ها ، موضوعی بحرانی در اکثر جوامع می باشد . با توجه به این مهم ، مشکلات محیط زیستی را نمی توان صرفاً مشکلات محلی یا منطقه ای دانست بلکه این مشکلات جزئی از شرایط جهانی می باشند ، با افزایش شدت و شمار تهدیدها و مخاطرات زیست محیطی ، طی سه دهه اخیر ، نگرانی های زیست محیطی تا جایی شدت گرفته است که بحران های زیست محیطی تجسم عینی یافته اند ( رضایی ، 1387 : 47 ) . افزایش روزافزون جمعیت جهان ، همراه با افزایش سطح رفاه زندگی در کشورهای فقیر ، و فن آوری های نوین کشورهای صنعتی ، در آینده انرژی خیلی بیشتری را خواهد طلبید . آژانس بین المللی انرژی اتمی (IAEA ) پیش بینی کرده است که تا سال 2030 مصرف انرژی در جهان 50% افزایش یابد . ( چشم انداز انرژی جهان ، سال 2006 ) . بنابراین پیشرفت های بزرگ کشورهای در حال توسعه را شاهد خواهیم بود . همچنین انرژی مورد نیاز کشورهای صنعتی ، باز هم افزایش خواهد یافت . تضمین تأمین این انرژی به صورتی مطمئن ، به صرفه و سازگار با محیط زیست ، در گرو حل مشکلات هسته ای است که بشر امروزه و در آینده با آنها دست به گریبان است . همه باید در تأمین منبع انرژی سازگار با محیط زیست با هم همکاری کنیم و اقتصاد و سیاستمان را بر روی دستیابی به این هدف متمرکز کنیم .
توسعه در طی گذشت سال ها از طریق تجزیه زمین ها ، آبراهها ، تغییر کاربرد زمین و تهدید تنوع زیستی همراه با تاثیرات عمده بر محیط زیست بوده است و این تاثیرات همچنان وجود دارد . علاوه بر آسیب هایی که در اطراف ما و به محیط زیست وارد می شود ، این تاثیرات هزینه های اقتصادی چشمگیری را برای ما به همراه داشته است و همچنین همراه با تاثیرات نامناسب برای سلامت بشری است . ( نیکلاس رابینسون ، ترجمه حسینی ، 1390 : 737 ) رقابت در توسعه اقتصادی ، کشورهای جهان را بر آن داشته است تا از پیشرفت های علمی و فنی ، نهایت بهره برداری را بکنند ، بدون این که در فکر محیط زیست باشند ( ژرژ تومه ، ترجمه شارع پور ، 1380 : 75 ) . صنایع ، تکنولوژی ها و اکتشافات جدید علمی ، اشتهای سیری ناپذیر انسان ها و رقابت بی پایان آنها در مالکیت و بهره وری از منابع طبیعی ، روز به روز بر معضلات و تخریب محیط زیست می افزاید . رشد جمعیت و افزایش روزافزون قدرت تولید بشر آنچنان ابعادی به این تخریب داده که سکونت کره خاکی مورد تهدید قرار گرفته و حیات و ممات افراد بشر به خطر افتاده است . به دلایل گوناگون در کشورهای در حال توسعه و به ویژه جوامعی که براساس توانائیهای بالقوه خویش از رشد سریعی برخوردار می گردند، در بسیاری از موارد اولویت های توسعه راه را بر اولویت های زیست محیطی می بندند . بنابراین در چنین شرایطی بروز برخی موانع و عوارض ناشی از ورود آلاینده های جامد، مایع و گاز به آب و هوا و خاک در مقیاس محلی، منطقه ای، ملی و حتی فراملی امری اجتناب ناپذیر می گردد.
مسأله استفاده صلح آمیز از انرژی هسته ای به دنبال فعالیت های علمی و کاربردی در این زمینه مقوله ای است که از مدت ها پیش در حوزه حقوق بین الملل عمومی و در سال های اخیر در حوزه حقوق ملی کشورها مورد بحث قرار گرفته است [1]، با توجه به شرایط و موقعیت اخیر کشورمان در زمینه استفاده صلح آمیز از انرژی هسته ای بررسی جهات حقوقی موضوع به ویژه با توجه به قواعد حقوق بین الملل در این خصوص از اهمیت بالایی برخوردار می باشد [2]. امروزه دستیابی به زوایای مختلف علوم و تکنولوژی هسته ای مسالمت آمیز ، و ایجاد زمینه های کاربردی آن ، می تواند به عنوان یک شاخص پیشرفت و پایداری سیاسی ، اجتماعی و اقتصادی برای هر کشوری به شمار آید . همچنین می تواند نمایانگر سطح دانش و توان بالای دانشمندان آن جامعه باشد . از مهم ترین منابع استفاده صلح آمیز از انرژی اتمی ، ساخت رآکتور هسته ای جهت تولید برق می باشد[3] . کشورهای مختلف درصدد تأمین انرژی مورد نیاز خود از طریق انرژی هسته ای می باشند . روند استفاده از برق هسته ای تا دهه های آینده همچنان سیر صعودی خواهد داشت . استفاده کردن درست و در مسیر صحیح و بشردوستانه از فناوری هسته ای، می تواند آرامش و بقا را در جهان به همراه داشته باشد . تنها استفاده کردن از این نوع انرژی نیاز امروزی جامعه بشری نیست بلکه مهم تر از آن توجه کامل به اصول زیست محیطی، هدایت صحیح پسماندهای هسته ای و رعایت اصول ایمنی برای بالا بردن ضریب امنیت مصرف این موهبت کارآمد، است . در این میان ، ارزیابی اثرات زیست محیطی طرح های توسعه ای و پروژه های عمرانی ، به عنوان موثرترین راهکار کاهش تأثیرات مخرب فعالیت های انسانی در محیط زیست ، مورد پذیرش بیشتر سازمان های زیست محیطی قرار گرفته است .
نکته بسیار مهم در خصوص انرژی این است که استفاده و تولید انرژی در زمان حاضر همراه با تأثیرات زیست محیطی در سطوح محلی ، منطقه ای و جهانی است . جامعه بین المللی اهمیتی خاص برای حصول اطمینان از این که استفاده از انرژی هسته ای، ایمن، دارای ضابطه مندی صحیح و سازگار با محیط زیست است، قائل است . خطرات ناشی از آلودگی محیط زیست و تأثیرات گازهای گلخانه ای و دی اکسید کربن در بالا رفتن گرمایش جهانی ، به سبب استفاده از سوخت فسیلی ، بسیاری از کشورها را بر آن داشته است که ساخت نیروگاه های هسته ای را به منظور تأمین انرژی مورد توجه قرار دهند . فناوری هسته ای به موازات مزایا و فواید خود ، خطرها و زیان هایی برای جوامع بشری و محیط زیست به همراه آورد . نیروگاه های هسته ای را می توان مهمترین کاربرد از فناوری هسته ای نامید که بدون تولید گازهای آلاینده به تولید برق می پردازند[4] اما پتانسیل آلودگی از طریق به کار انداختن نیروگاه های هسته ای ، در حال افزایش است و دفع ضایعاتشان یک معضل و مشکل برای آینده محسوب می شود . همچنین است سایر نگرانی های مهم ، خرابکاری یا سوانحی که در تاسیسات هسته ای روی می دهد[5] .
لزوم احداث و راه اندازی یک نیروگاه هسته ای در ایران ، قبل از انقلاب اسلامی احساس شد و قرارداد احداث و راه اندازی نیروگاه اتمی بوشهر با یک شرکت آلمانی بسته شد . نیروگاه اتمی بوشهر اولین حلقه تاسیسات هسته ای ایران برای کاهش وابستگی به سوختهای فسیلی واستفاده از انرژی پاک وارزان هسته ای است که به شبکه سراسری برق کشور متصل شد تا بهره برداری مقدماتی ازنخستین نیروگاه اتمی جمهوری اسلامی ایران آغا ز شود و عصری جدید برای تولید برق هسته ای ایجاد گردد . نیروگاه اتمی بوشهر سمبل استفاده از انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای می باشد. در کشور ما برق هسته ای با نیروگاه اتمی بوشهر گره خورده است ؛ این پروژه از قبل از پیروزی انقلاب اسلامی آغاز شد و با آغاز انقلاب اسلامی ایران ، عملیات ساختمانی آن متوقف شد ، تا آنکه قرارداد جدیدی جهت اتمام و تکمیل ساختمان نیروگاه و راه اندازی آن با طرف روسی منعقد گردید . به دلایل مختلفی زمان تحقق آن به درازا کشید و در مقاطعی خیلی ها از به سرانجام رسیدن این پروژه قطع امید کردند و خوشبختانه بعد از یک دوره پر فراز و نشیب سرانجام این نیروگاه به بهره برداری رسید و در مهرماه سال 92 تولید تجاری برق خود را آغاز کرد . بر این اساس نیروگاه بوشهر به لحاظ آنکه تنها نیروگاه اتمی کشور در حال حاضر و تا چند سال آینده خواهد بود، از جایگاه ویژه ای برخوردار است. نیروگاه بوشهر، تنها نیروگاه اتمی تولید انرژی ایران است که در ساحل خلیج فارس قرار دارد. اقدامات بزرگی در نیروگاه اتمی بوشهر انجام شده است . در طراحی و ساخت نیروگاه اتمی بوشهر از استانداردهای روز استفاده شده است و موارد ایمنی مورد نظر آژانس بین المللی انرژی اتمی در آن به کار گرفته شده و تمهیدات لازم اندیشیده شده است .
ارزیابی اثرات محیط زیستی نظامی سازمان یافته است که برای گردآوری و ارزشیابی اطلاعات محیط زیستی و استفاده از آن ها در روند تصمیم گیری های اجرایی پروژه های توسعه به کار گرفته می شود و اساساً این ارزیابی به پیش بینی تغییراتی می انجامد که می تواند در اثر اجرای گزینه های مختلف یک پروژه پدید آید . ارزیابی اثرات زیست محیطی طرح های توسعه ای و پروژه های عمرانی پیش از احداث ، به عنوان موثرترین راه های کاهش تأثیرات مخرب فعالیت های انسانی در محیط زیست ، مورد پذیرش بیشتر سازمان های زیست محیطی قرار گرفته است . مراحل ساختمانی نیروگاه بوشهر به اتمام رسیده و در مرحله بهره برداری قرار داریم . امروزه با پایان مراحل ساخت و راه اندازی ، شاهد شروع بهره برداری مقدماتی از اولین نیروگاه هسته ای جمهوری اسلامی ایران و اتصال آن به شبکه سراسری برق کشور هستیم . با توجه به ویژگی های منحصر به فرد این نیروگاه ، دستیابی به بالاترین سطح ممکن از ایمنی هسته ای در سراسر دوران بهره برداری می تواند اولویت اول باشد .
[1] . تعدادی از کشورهای در حال توسعه از دهه 60 میلادی و تعداد دیگر در دهه 70 به انرژی اتمی و تکنولوژی هسته ای روی آوردند . برای برخی از این کشورها کمبود منابع انرژی ، این نیاز را ایجاب کرد و برخی دیگر در جهت کسب این تکنولوژی جدید و کاربرد آن در صنایع ، کشاورزی و پزشکی شروع به فعالیت کردند . کشورهای هند و پاکستان از اولین کشورهای آسیایی بودند که به علت نیاز به این منبع انرژی به آن روی آوردند .
[2] . حقوق بین الملل محیط زیست ، مجموعه قواعد حقوقی بین المللی است که هدفش پیشگیری از آلودگی و حفاظت از محیط زیست است . امروزه این رشته از حقوق جزء مهم ترین مصادیق همبستگی به شمار می آید و به عنصری قوی در تحول مفاهیم بنیادین حقوق بین الملل تبدیل شده است .
[3] . به لحاظ تاریخی اولین رآکتور اتمی در آمریکا بوسیله شرکت وستینگهاوس و به منظور استفاده در زیر دریایی ها ساخته شد . اولین رآکتور که اختصاصا ً جهت تولید برق طراحی شده ، توسط شوروی سابق در ژانویه 1954 در ( ابنینسک ) نزدیک مسکو احداث گردید که بیشتر جنبه نمایشی داشت .
[4] . هیچ یک از سامانه های تولید برق فاقد اثرات زیست محیطی نیستند . اثرات زیست محیطی در کل مراحل زنجیره تولید انرژی برق شامل استخراج منابع ، ساخت و تجهیزات ، حمل و نقل مواد ، استفاده از برق و دفع زائدات رخ می دهد .
[5] . درحالی که صنایع هسته ای اثرات مثبت عظیمی در توسعه اجتماعی و اقتصادی دارند اما به عنوان یک واقعیت شبیه هر صنعت دیگری است و در آن امکان بروز حوادث و سوانح وجود دارد. در طول تاریخ نیم قرن صنایع هسته ای و به طور خاص بهره برداری از راکتورهای تحقیقاتی و نیروگاههای برق، سه حادثه مهم رخ داده است، TMI در سال 1979 در ایالات متحده آمریکا ، چرنوبیل در اتحاد جماهیر شوروی در سال 1986 و در آخرین آن در Fukushima ژاپن است.
قیمت :37500 تومان